Te pas en te onpas gaat het over ‘het nieuwe normaal’. Als we kijken naar consumententrends die we hebben zien ontstaan door de uitbraak van het coronavirus, zijn die werkelijk van blijvende aard of gaan we weer terug naar hoe het was, op het moment dat dat kan? De waarheid ligt – zoals altijd – in het midden.
Nieuwe normaal
Als we Het Parool mogen geloven, is 2020 de boeken ingegaan als het jaar van het nieuwe normaal, de 1,5 metersamenleving en de intelligente lockdown. Het jaar waarin Koningsdag werd omgedoopt tot Woningsdag, het jaar van thuiswerken, vakantie in eigen land en online shoppen. Maar in hoeverre zijn die trends bestendig? Is dit werkelijk het nieuwe normaal of gaan we, zodra het mag, weer terug naar ons gedrag zoals het was toen we nog nooit van COVID-19 hadden gehoord?
Gedragsverandering is complex
Natuurlijk hebben wij bij Ruigrok NetPanel ook niet de wijsheid in pacht, maar we hebben toch sterk de indruk dat er te makkelijk wordt gedacht dat ons veranderde gedrag van blijvende aard is. Gedragsverandering is normaalgesproken een langdurig en ingewikkeld proces. Mensen moeten begrijpen waarom een verandering nodig is en moeten voldoende gemotiveerd zijn om die verandering vol te houden. In het geval van de coronacrisis zijn veel veranderingen ontstaan door externe factoren. We mogen dingen niet meer of durven ze niet meer. Maar leidt dat tot echt bestendig veranderd consumentengedrag?
Versnelling digitale transformatie
Persoonlijk ben ik van mening dat veranderingen die aansluiten bij trends die al langer gaande waren, van blijvende aard zijn. Zo won online shoppen al langer aan populariteit. Volgens een studie van McKinsey heeft COVID-19 de digitale transformatie versneld met zeven jaar. Zelfs binnen e-commerce, waar digitalisering verre van nieuw is, is de ontwikkeling met een factor 3 versneld. Dat betekent dat consumenten massaal de digitalisering hebben omarmd. In ons eigen jaarlijkse What’s Happening Online onderzoek zullen we die trend zeker ook terug zien. De nieuwste editie daarvan is in de maak en wordt in mei gepubliceerd.
Voor duurzaamheid geldt min of meer hetzelfde. Daar was al heel veel aandacht voor. Door de gunstige invloed die alle coronamaatregelen op ons milieu hadden en door de roep om support van onze lokale ondernemers, is duurzaamheid alleen maar hoger op de agenda komen te staan. Maar de coronamaatregelen brengen ook veranderingen met zich mee die weer snel ongedaan gemaakt zullen worden zodra we weer mogen gaan en staan waar we willen. Zo liggen de reis-, evenementen- en horecabranche op dit moment op hun gat, maar ik geloof heilig dat die weer flink opleven zodra daar weer de ruimte voor is.
Thuiswerken gedeeltelijk blijvertje
Thuiswerken is een geval apart. Zelfs mensen die in het verleden sceptisch waren over thuiswerken, zoals ook onze managing director Marit, zijn inmiddels overtuigd van de meerwaarde van thuiswerken. Maar dat betekent niet dat het kantoor zal verdwijnen. Want naast de voordelen van thuiswerken, kleven er ook nadelen aan. Zo blijkt uit onderzoek wat wij deden voor Toogethr, aanbieder van mobiliteitsoplossingen, dat maar liefst 77 procent van de ondervraagden het spontane contact met collega’s mist. Ook de minder duidelijke scheiding tussen werk en privé wordt als een nadeel ervaren door bijna de helft van de mensen. De verwachting is dat er een soort mix van thuiswerken en op kantoor werken zal ontstaan, waarbij het kantoor vooral de functie van ontmoetingsplek en overlegruimte gaat vervullen.
Wees klaar voor nieuwe ontwikkelingen
Kortom, we weten nog niet precies wat de effecten gaan zijn op langere termijn. Hoe populair online shoppen ook is geworden, er zijn genoeg mensen die staan te trappelen om weer een dagje te funshoppen in een echte winkelstraat met stenen winkels. Online sporten is ongekend populair, maar veel mensen kunnen niet wachten om hun sportmaatjes ook weer fysiek op te zoeken of om in de sportschool weer even flink met de gewichten aan de slag te gaan. Blijf de ontwikkelingen monitoren. Wat is de actuele situatie, wat zijn de verwachtingen? Wees wendbaar en zorg dat je altijd kunt inspringen op nieuwe ontwikkelingen. Wij zullen jullie in ieder geval blijven voeden met inzichten en consumententrends op basis van onze onderzoeken.
