Wat is gezond?
Dat verse groenten gezond zijn, is een open deur. Maar hoe kijken diëtisten en consumenten aan tegen voedingsmiddelen als pindakaas, kokosolie, rode wijn, verse jus, roomboter, honing en ontbijtkoek?
Samen met de Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD) hebben we in kaart gebracht wat Nederlandse consumenten zien als wel en niet gezond en hoe diëtisten over dezelfde voedingsmiddelen denken.
Onbewuste informatie
Om te meten wat Nederlanders en diëtisten gezond vinden hebben we een speciale onderzoekstechniek ingezet, waarvoor we gebruikmaken van associatienetwerken in ons geheugen. In deze associatienetwerken van zenuwcellen wordt informatie opgeslagen. Van een deel van de aanwezige informatie is iemand zich bewust, maar er is ook informatie aanwezig zonder dat iemand zich daar bewust van is. Deze onbewuste informatie speelt wél een grote rol in gedrag en ook bijvoorbeeld in het beeld dat iemand kan hebben van een bepaald voedingsmiddel.
Reactietijden meten
Een veelgebruikte manier van het meten van onbewuste voorkeuren of associaties is de Implicit Association Test (IAT). Deze test is afkomstig uit de psychologie en sociale wetenschappen, en wordt de laatste jaren steeds vaker ingezet in consumentenonderzoek. De methode die wij gebruiken is een afgeleide van de IAT. In deze methode staat de reactietijd van de deelnemer centraal. Wij gebruiken de reactietijd, omdat sterke associaties makkelijker zijn op te roepen dan minder sterke associaties. Daarom kunnen deelnemers op voedingsmiddelen waarbij de associatie met gezond of ongezond sterk aanwezig is, sneller reageren. Met verschillen in reactietijd kunnen we de sterkte van associaties meten, zowel positief als negatief. Uit eerder (wetenschappelijk) onderzoek is namelijk gebleken dat deelnemers combinaties met een sterke associatie sneller kunnen indelen dan combinaties met een minder sterke associatie.
Hoe werkt dat dan eigenlijk?
In het midden van het beeld verschijnt steeds een voedingsmiddel. Aangegeven moet worden of het voedingsmiddel gezond/niet gezond is of lekker/niet lekker is. Deelnemers die op de PC of laptop de vragenlijst invullen doen dit door het gebruik van twee toetsen op het toetsenbord (A (links) en L (rechts)). Maar het onderzoek kan natuurlijk ook op de tablet of smartphone uitgevoerd worden door middel van twee knoppen op het beeldscherm.
Sprekende poster voor congres
De resultaten van het onderzoek heeft Het Nederlands Tijdschrift voor Voeding & Diëtetiek (NTVD) gepresenteerd met een poster op het congres van The European Federation of the Associations of Dietitians (EFAD).
Over de resultaten kun je uitgebreid lezen in dit artikel van het NTVD.
Meer informatie?
Wil je meer weten over het meten van reactietijden en polsen of het ook interessant is voor een onderzoek dat op stapel staat? Neem dan contact op met Marieke.
